Człowiek, który uważa swe życie za pozbawione sensu,
jest nie tylko zwyczajnie nieszczęśliwy, ale i niezdolny do życia.
(Albert Einstein)
Viktor Frankl w książce „Człowiek w poszukiwaniu sensu” opisuje swoje dramatyczne doświadczenia z pobytu w obozie koncentracyjnym w Auschwitz i próbę poszukiwania sensu życia w czasach Holokaustu.
Pamiętam szczególnie dwie niedoszłe próby samobójcze, uderzająco do siebie podobne. Dwaj więźniowie zwierzyli się współtowarzyszom z zamiaru odebrania sobie życia. Obaj posłużyli się typowym argumentem – ze niczego już od życia nie oczekują. Trzeba im było uświadomić, że to życie nadal oczekuje czegoś od nich i że w przyszłości czeka ich konkretny sens do wypełnienia. Później okazało się, że dla jednego z mężczyzn owym sensem było dziecko, które uwielbiał i które czekało na niego za granicą. Dla drugiego była to rzecz, nie osoba. Człowiek ten był naukowcem, autorem serii książek, które wciąż czekały na ukończenie. Nikt inny nie mógł wykonać za niego tej pracy, tak jak nikt inny nie byłby w stanie zająć miejsca ojca w sercu jego dziecka.
Każdy człowiek ma swoje wyjątkowe miejsce na tym świecie. Każdy z nas ma konkretne zadanie do wykonania dla siebie i dla innych ludzi. Nikt nas w tym nie wyręczy ani nie zastąpi. Dlatego też zamiast pytać o sens swojego życia, Frankl proponuje, żebyśmy uświadomili sobie, że to my sami jesteśmy adresatami tego pytania. Życie każdemu z nas stawia pytania. Jedynym sposobem, żeby mu odpowiedzieć, jest odpowiadać za swoje życie, być za nie odpowiedzialnym.
Logoterapia jest psychoterapią skoncentrowaną na sensie życia. Logoterapia skupia się przede wszystkim na przyszłości, to znaczy na tym, do czego pacjent ma w swoim życiu dążyć. Dążenie do odkrycia w życiu sensu jest u człowieka najpotężniejszą siłą motywującą.
Aktualnie żyjemy w epoce egzystencjalnej pustki, której przejawami są nuda i apatia. Podstawowym zadaniem systemu edukacji powinno być rozwijanie umiejętności, które pozwalają człowiekowi odnajdywać niepowtarzalny sens. Młodzi ludzie powinni mieć w szkole przestrzeń do podejmowania niezależnych i autentycznych decyzji. Wewnętrzna wolność, której nikt nie może nam odebrać, nadaje sens i znaczenie naszemu życiu.
